Het schip in met de vaststellingsovereenkomst en finale kwijting

Een booteigenaar en een bedrijf dat lakwerkzaamheden aan die boot had uitgevoerd sloten een vaststellingsovereenkomst waarin finale kwijting werd verleend voor de (gebrekkige) kwaliteit van het lakwerk. Toen er later meer gebreken aan het lakwerk bleken, oordeelde de rechter dat ook die gebreken onder de in de vaststellingsovereenkomst verleende finale kwijting vielen en dat de booteigenaar geen herstel meer kon vorderen. Wees dus gewaarschuwd: ga niet het schip in met de vaststellingsovereenkomst.

De eigenaar van een boot die daar lakwerkzaamheden aan had laten uitvoeren door Mogano was daar niet tevreden over en schakelde een expert in om het lakwerk te beoordelen. De expert concludeerde dat het lakwerk niet conform de norm was uitgevoerd en zodoende vorderde de booteigenaar herstel. Na herstel door Mogano was de booteigenaar nog steeds niet tevreden over de kwaliteit van het werk. Desondanks was hij bereid er genoegen mee nemen zodat de kwestie eindelijk afgerond kon worden. De vraag was nog wel wie de kosten van de expert moest dragen. In de correspondentie per mail stelde de booteigenaar: ‘Ik vraag je nogmaals om dit te accepteren, dan betaal ik bij akkoord direct 4480 euro en is het klaar.’ Met een tegenvoorstel van Mogano ging de booteigenaar vervolgens akkoord. Na een jaar kwamen er echter nieuwe problemen van het lakwerk aan het licht waarvoor de booteigenaar herstel (en later schadevergoeding) van Mogano vorderde. Mogano stelde echter dat er finale kwijting was verleend en dat de opdrachtgever het recht om te klagen had prijsgegeven. Of die stelling juist was werd voorgelegd aan het Hof Arnhem-Leeuwarden: ECLI:NL:GHARL:2021:3091

Het Hof bestempelt de uitlatingen in de e-mails die partijen elkaar stuurden als een vaststellingsovereenkomst tussen partijen ter beëindiging van hun geschil over de expertisekosten en kwaliteit van het lakwerk aan de boot. Een vaststellingsovereenkomst is een overeenkomst gericht op beëindiging of voorkoming van een onzekerheid of geschil waarbij partijen het niet eens zijn met elkaars standpunt en hierover een gezamenlijke beslissing nemen in de vaststellingsovereenkomst. Vaak verlenen partijen elkaar in zo’n overeenkomst finale kwijting. Partijen spreken dan af dat ze niets meer van elkaar te vorderen hebben. Dit kan een goedkope oplossing zijn om het geschil uit de wereld te helpen, aangezien procederen bepaald niet gratis is. Maar soms is goedkoop duurkoop, zoals in deze zaak. Wees u er van bewust dat een vaststellingsovereenkomst niet een formeel document hoeft te zijn, zo’n overeenkomst kan uit de correspondentie per e-mail (of WhatsApp) worden afgeleid.

Het Hof moest vervolgens de vraag beantwoorden of de booteigenaar met de gemaakte afspraak afstand had gedaan van het recht over de kwaliteit van het lakwerk te klagen. Om deze vraag te beantwoorden legt het Hof de gemaakte afspraak uit. Volgens het Hof gaat het daarbij niet alleen om een zuiver taalkundige uitleg van de gemaakte afspraak, maar ook om de betekenis die de partijen aan de tekst gaven en wat partijen over en weer van elkaar mochten verwachten. Dit is de bekende Haviltex-uitlegmaatstaf.

Helaas voor de booteigenaar mocht Mogano volgens het Hof de vaststellingsovereenkomst zo begrijpen, dat elke aansprakelijkheid voor gebreken aan het lakwerk van de baan was. De booteigenaar had - volgens het Hof - een voorbehoud moeten maken voor gebreken die zich later nog zouden kunnen manifesteren. Zelfs de gebreken die nog niet aan het licht waren gekomen ten tijde van de gemaakte afspraak vielen dus onder de overeenkomst. Het Hof komt tot deze conclusie omdat de booteigenaar zich niet over één nacht ijs had begeven; hij had zich immers door een deskundige laten voorlichten. En daarnaast wist de booteigenaar dat de kwaliteit (laagdikte) van de lak alleen vast te stellen was door destructief onderzoek, desondanks maakte de booteigenaar geen voorbehoud.

Kunt u er na het sluiten van een vaststellingsovereenkomst nog op terugkomen? Artikel 7:904 lid 1 BW biedt de mogelijkheid tot vernietiging van de vaststellingsovereenkomst indien de gebondenheid van een partij aan de beslissing naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Een beroep hierop zal echter niet snel worden aangenomen, omdat bij de beoordeling hiervan gewicht wordt toegekend aan het feit dat een vaststellingsovereenkomst bindende kracht heeft.

Welke les kunnen we hieruit trekken? Als de vaststellingsovereenkomst eenmaal is gesloten komt men er moeilijk van af. Laat in de vaststellingsovereenkomst dus niks aan het toeval over, gebruik duidelijke bewoordingen en maak eventueel voorbehouden. Heijltjes Advocaten weet hier raad mee en helpt u graag.

Heeft u vragen over de vaststellingsovereenkomst, finale kwijting of een andere juridische vraag? Neem gerust contact op voor een kosteloos eerstelijns advies of inschatting van uw zaak.