De nieuwe stikstofaanpak zorgt voor perspectief in de bouw

Inleiding
Op 9 maart 2021 heeft de Eerste Kamer de nieuwe Stikstofwet aangenomen. Daarmee ligt er, bijna twee jaar nadat de Raad van State een streep zette door de toen geldende regels om de natuur tegen stikstof te beschermen, weer een wettelijke basis om huizen te bouwen en wegen aan te leggen. De kern van de wet is dat op basis van een gedeeltelijke vrijstelling van de Natura2000-vergunningsplicht bouwprojecten moeten kunnen doorgaan, terwijl er tegelijkertijd minder stikstof in de natuur komt.

Uitspraak ABRvS
In 2019 deed de Raad van State een uitspraak over het Nederlandse stikstofbeleid waardoor naar schatting 18.000 bouwprojecten stil zouden komen te liggen. Uit de uitspraak bleek dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet als basis voor toestemming voor activiteiten mag worden gebruikt. Het PAS hield in dat, vooruitlopend op toekomstige positieve gevolgen van maatregelen voor beschermde natuurgebieden, alvast toestemming werd gegeven voor activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor die gebieden. Het geven van toestemming door vooruit te lopen op maatregelen waarvan de effecten nog moest blijken was daarmee van de baan. Als gevolg van de uitspraak zouden toekomstige projecten risico op vertraging lopen waardoor de bouw miljarden aan omzet zou mislopen. Daarnaast zou de productiekrimp ook directe gevolgen hebben voor de werkgelegenheid in de bouw, ruim 40.000 banen zouden onder druk komen te staan.

Wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering

Op 13 oktober 2020 diende minister Schouten het wetsvoorstel “Stikstofreductie en natuurverbetering” in bij de Tweede Kamer. Het kabinet heeft een reeks maatregelen opgesteld waardoor de stikstofuitstoot met 26% moet afnemen zodat de bouw van woningen en de aanleg van infrastructuur weer mogelijk wordt.

Het kabinet trekt 2 miljard euro uit voor maatregelen om de stikstofuitstoot van landbouw, verkeer, bouw en industrie te verminderen. Daarnaast is er 1 miljard euro gereserveerd om een gedeeltelijke vrijstelling voor bouwactiviteiten mogelijk te maken en wordt er een half miljard opzijgezet voor schonere woningbouw.

Gedeeltelijke vrijstelling voor bouwactiviteiten

De wet regelt een gedeeltelijke vrijstelling van de Natura2000-vergunningsplicht. Deze vrijstelling geldt voor bouwactiviteiten in de aanlegfase, waarin emissies tijdelijk en beperkt zijn. Dit maakt vergunningverlening voor de aanleg of bouw van woningen, utiliteit, energieprojecten en activiteiten in de grond-, weg- en waterbouw makkelijker. Hoe de vrijstelling procedureel in de vergunningaanvraag geregeld gaat worden en welke bouwactiviteiten definitief geen vergunning behoeven, wordt uitgewerkt in een algemene maatregel van bestuur.

De vrijstelling geldt niet voor projecten in de gebruiksfase. Hieronder vallen projecten die een structurele verandering in de stikstofuitstoot veroorzaken, zoals de aanleg van nieuwe wegen of grote gebiedsontwikkelingen. Voor zeven MIRT-projecten (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) zijn maatregelen getroffen waardoor zij wel uitgevoerd kunnen worden. Deze maatregelen zijn echter onvoldoende, waardoor er toch extra verplichtende maatregelen nodig zullen in bij andere sectoren.

De nieuwe stikstofwet lijkt met name de weg naar betere vergunningverlening weer vrij te maken. Naast het behoud van de natuur kunnen er voldoende woningen gebouwd worden in de komende jaren. Dit is vooral gunstig met het oog op het woningtekort in Nederland. Het kabinet moet wel nog actie gaan ondernemen voor de infrastructuur. Door de extra maatregelen die mogelijk dit jaar nog getroffen gaan worden kan de benodigde ruimte voor infrastructuur projecten nog ontstaan.

Heeft u vragen over dit onderwerp of aanverwante onderwerpen neem dan contact met ons op.