Instorting aardappelloods: aannemer komt goed weg met beperking aansprakelijkheid

Casus: de verbouwing aan een aardappelloods leidt tot instorting ervan. De opdrachtgever spreekt de aannemer daarop aan met een uitgebreide schadeclaim. In de procedure bij het Gerechtshof te ’s-Hertogenbosch komt de vraag aan de orde of de loods wel geschikt was voor de aan te brengen voorziening, namelijk keerwanden aanbrengen die afsteunen op de gevel.
De vraag of dit technisch mogelijk was op deze wijze had (ook) moeten opkomen bij de aannemer. Er lagen geen berekeningen. De aannemer heeft verzuimd om een sterkteberekening van de kopgevel te (laten) maken.
Het Hof concludeert dat de aannemer voor de instorting aansprakelijk is.

In beginsel dient de aannemer dan alle schade te dragen.

In dit geval heeft de aannemer op juridisch correcte wijze zijn algemene voorwaarden van toepassing verklaard. In die algemene voorwaarden komt een exoneratieclausule voor: de eventuele aansprakelijkheid van de aannemer is beperkt tot het offertebedrag van in totaal € 57.475,--.
De opdrachtgever bestrijdt dit met de stelling dat deze bepaling onredelijk bezwarend (BW 6:233 sub a) zou zijn. De opdrachtgever heeft part noch deel aan de instorting en is daardoor zwaar gedupeerd. Daarom zou zo’n beperking van de aansprakelijkheid onredelijk zijn, stelt hij.

Het Hof verwerpt de argumentatie van de opdrachtgever.
Het Hof constateert eerst dat het gaat om een overeenkomst tussen twee bedrijfsmatige partijen. Dan volgt een voor iedere ondernemer belangrijke onderbouwing waarom dit soort exoneratieclausules stand houden:
“Het is met het oog op de continuïteit van de bedrijfsvoering realistisch dat een onderneming op voorhand een beperking aanbrengt voor de omvang van de schade waarvoor die onderneming als gevolg van fouten in de uitvoering van werkzaamheden aansprakelijk gehouden kan worden.”
Het bedrijfsbelang is dus een krachtig argument!
Daarnaast meldt het Hof ook dat de verzekerbaarheid van de bedrijfsvoering een rol kan spelen, in het algemeen, maar dat staat los van dit geval. Wel acht het Hof van belang dat de exoneratieclausule niet op voorhand iedere aansprakelijkheid voor schade als gevolg van eigen fouten uitsluit, maar deze beperkt tot de waarde van de tegenprestatie.

De clausule houdt stand en de aannemer is niet verder aansprakelijk dan tot zijn aanneemsom. Advies voor aannemers: zorg voor een goede exoneratieclausule én voor toepasselijk verklaring van de eigen voorwaarden.

Uitspraak Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 19 juni 2018
ECLI: NL: GHSHE: 2018: 2674
Gepubliceerd 20 juni 2018

Mr. W. (Wim) Heijltjes
Heijltjes Advocaten
19 november 2018